5/5 - (2 امتیاز)

شیرهای یکطرفه جزئی اساسی در دستگاههای کمپرسور باد محسوب می‌شوند. این شیرهای یکطرفه را به راحتی در کلیه‌یکمپرسورها می‌توان یافت و قسمت عمده و جدایی‌ناپذیر در انواع کمپرسورها اعم از پیستونی، چرخشی و یا پیچ دوار می‌باشد. تا جایی که در برخی از این کمپرسورها بیشتر از یکعدد شیر در آنها یافت می‌شود. با این توضیحات به میزان اهمیت و نقش این شیرها می‌توان پی برد.

شیر یکطرفه چیست

شیرهای یکطرفه همان گونه که از نامشان برمیاید مجوز عبور و حرکت جریان را فقط وفقط از یک سمت می‌دهد و در واقع مواقعی که جریان هوا از جهت عکس خطوط حرکت نماید مانند مانعی عمل می‌کند و مانع جریانات برگشتی یا همان جریانات معکوس می‌گردد.

شیر یکطرفه کمپرسور

 

این شیرها نوعی از شیرهایی می‌باشند که بطور خودکار عمل نموده و جهت باز و بسته شدن احتیاج به ابزار اضافه ندارند و برعکس دیگر شیرهایی که در کمپرسورهای باد موجود هستند، این شیرهای یکطرفه بدون حضور برق، هوا و یا حتی نیروی انسانی به کارشان ادامه می‌دهند. همچنین کاربرد این شیرها در جاهای مختلفی می‌باشد اعم از خانه: چنانچه در خانه پمپ آب داشته باشید از همین شیرها در آن وجود دارد تا از برگشت جریان به بخش داخل پمپ جلوگیری نماید. در کل در قسمتهای مختلف و در صنایع گوناگونی که نیاز به پمپ باشد، وجود این شیرهای یکطرفه ضروری خواهد بود.

شیرهای یکطرفه هم مثل بقیه‌ی شیرها در انواع گوناگونی از محیط‌ها و اماکن قابل استفاده بوده و کاربرد دارند مثل: مایعات- گازها- هوا- بخارات- میعانات و در برخی موردها مایعاتی با ذره‌هایی ریز یا دوغاب وجود دارند. کاربردهای دیگر این شیرها در جاهایی مثل: کمپرسور باد- تخلیه پمپ- خطهای تولیدی- تولید بخار- خلاء شکن و میعانات یا پمپ‌های شیمیایی- خطوط تصفیه نیتروژن- دیگ‌های بخار- برج خنک کننده- پمپهای فشار- خطوط تزریق

عملکرد شیرهای یکطرفه

شیرهای یکطرفه در واقع شیرهایی حساس به جریان محسوب می‌شوند و نحوه‌ی عملکردشان به حرکت سیالات جهت باز و بسته شدن وابسته هستند و طبق حرکت آنها عمل می‌نمایند. همانطور که ذکر شد قطعاتی ساده بوده‌اند که دارای انواع مختلفی هستند و حالتهای گوناگونی دارند ولی با این حال همه‌ی آنها اصولشان یکسان می‌باشد.

در قسمت داخلی شیرهای یکطرفه در دستگاههای کمپرسور باد معمولا یک گوی یا دیسک و فنر مشاهده خواهید کرد که نقش آنها در فشرده سازی این دیسکها یا گوی‌ها می‌باشد. این دیسک هایی که در داخل شیرها موجود هستند به جریان اجازه‌ی حرکت کردن به سمت جلو را می‌دهد. در اینه حالت شیر حالت باز می‌باشد ولی چنانچه فشار جریانات رو به جلو، کم گردد یا اینکه جریان در جهت خلاف آن وارد شیر گردد با توجه به نوع طراحی آن، دیسک ها شروع می‌کنند که شیر یکطرفه را ببندد.

این شیرهای یکطرفه دارای ساختار ساده‌ای می‌باشند و فقط از یک بدنه، دیسک جریان، محل قرار گرفتن دیسک و پوسته تشکیل شده‌اند.

طبق نوع طراحی آنها، امکان دارد موردهای دیگری مثل پین لولا، میله، فنر، بازوی دیسک، پلوله، یاتاقان، الاستومرها در آنها وجود داشته باشد. عوامل دیگر مانند میزان عایق بندی قسمت داخل دیسکهای شیر یکطرفه و یا مکان قرار گرفتن آنها به میزان فشارات برگشت می‌تواند بستگی داشته باشد که این مورد دقیقا برعکس مکانیزم روشن/خاموش شیر می‌باشد.

به همین دلیل است که میزان نشتی مجاز در شیرهای یکطرفه به نسبت شیرهای روشن/ خاموش خیلی زیادتر است. میزان نشتی در قطعات متفاوت است مثلا در سطح آب‌بند فلزی کلا مقدار نسبی نشتی وجود دارد.

در صورتیکه در الاستومرها که شامل  Buna-N و Vitonمیزان نشتی تقریبا صفر می‌باشد و می توان ادعا کرد که هیچگونه نشتی وجود ندارد. به همین علت است که الاستومرها را الزاما جهت محیط هوا یا گازی و آب‌بندی های کم فشار بایستی در نظر بگیرید.

در واقع به هر میزان که فشار هوا بالاتر باشد، دیسک ها یا گوی‌ها با سختی بیشتری به شکل اول برخواهد گشت. بعضی وقتها شیرهای یکطرفه در فشارات پایین، نشتی هوا دارند و در زمانهایی که فشار بالاتر می‌رود نشتی ندارد. زمانیکه با نحوه‌ی کار شیرهای یکطرفه آشنا باشید این اتفاق به نظرتان قابل درک خواهد آمد.

نقش شیرهای یکطرفه در کمپرسور باد

مهمترین وظیفه‌ی شیرهای یکطرفه در کمپرسورهای هوا این است که مجوزعبور جریان هوا از یک طرف به طرف دیگر می‌دهد. در صورتی که همین جریان هوا در جهت مخالف این جریان به حالت مسدود می‌گردد. چنانچه یکعدد از این شیرهای یکطرفه را در دستان بگیرید و داخلش فوت کنید و بدمید به راحتی مشاهده می‌کنید که هوا به سهولت از طرف دیگر خارج می‌گردد ولی اگر همین شیر یکطرفه را در دستتان بچرخانید و از طرف مخالف آن این کار را بکنید و داخلش بدمید می‌بینید که هوا از طرف دیگرش به هیچ وجه خارج نمی‌گردد.این اتفاق در دستگاههای کمپرسور باد و هر سیستم هوای فشرده‌ای انجام می‌گیرد زمانیکه هوای فشرده شده از یک ورودی عبور می‌کند دیگر هیچ راهی برای برگشت ندارد و نمی‌تواند دوباره به عقب برگردد.

 

محل قرار گرفتن شیرهای یکطرفه در کمپرسور باد

نوع دیگری از کمپرسورهای بادی شامل کمپرسورهای پیستونی رفت و برگشتی می‌باشد که با حرکات پیستون به سمت عقب یا جلو عمل می‌نماید. در قسمتهای گوناگونی از کمپرسورهای پیستونی شیرهای یکطرفه یافت می‌شود. معمولا 2 عدد شیر یکطرفه در قسمت داخل پیستون قرار گرفته تا بتوانند جریان هوا را که به سمت پیستونها وارد می‌گردند را تحت کنترل بگیرند.

هنگامیکه پیستونها به قسمت پایین حرکت نمایند جریان هوا به سمت داخلی شیرهای یکطرفه به حالت مکشی وارد می‌گردند. و هنگامیکه همان پیستون مجددا به سمت بالا برود هوای فشرده شده از پیستونها به شیرهای یکطرفه دومی وارد می‌گردد که این شیر به شیر خروجی شناخته شده و از برگشتن هوا به داخل سیلندرها جلوگیری می‌کند.

علاوه بر این 2عدد شیر ذکر شده، یکعدد شیر دیگر هم مابین دستگاه کمپرسور و گیرنده‌ی هوای فشرده شده قرار گرفته است که وجود این شیر یکطرفه جهت اطمینان از دستگاه کمپرسور باد، شده و سبب خاموشی آن نگردد.

زمانیکه دستگاه خاموش است در درون لوله مابین مخزن هوا یا لوله‌ی تخلیه و کمپرسور پیستونی رفت و برگشتی، هوا دمیده می‌شود. این عمل بوسیله‌ی شیرهای دمنده انجام می‌پذیرد. منظور از دمیدن این می‌باشد که فشارات هوا در درون لوله‌هایی که عمل دمش در آنها صورت می‌گیرد تقریبا به صفر بار خواهد رسید. این عمل به فعالیت مجدد کمپرسورهای باد کمک خواهد کرد. این شیرهای دمنده معمولا با بخش سوئیچ فشار می‌توانند بحالت یکپارچه باشند.

شیر یکطرفه‌ای که مابین مخازن هوا و همین لوله‌ها قرار دارد ما را مطمئن می‌کند که عمل دمیدن تنها در قسمت لوله‌ای نازک انجام می‌پذیرد و فشارات کلی مخازن را تقریبا به میزان صفر می‌رساند.

مسائلی نیز در این کمپرسورهای باد دیده می‌شوند. چنانچه در زمان خاموشی دستگاه کمپرسور اگر خارج از قسمت سوئیچ فشار، صدای نشت کردن هوا را حس نمودید بایستی حدس زد که سوئیچ دچار مشکل شده و این صدا مربوط به شیر یکطرفه می‌باشد که احتمالا نشتی دارد و هوا را به بیرون می‌راند.

کمپرسورهای پیچ دوار

در کمپرسورهای پیچ‌دار شیرهای یکطرفه در قسمت شیر ورودی یا همان شیر تخلیه وجود دارد. که این شیرها در زمانی شروع به کار می‌کنند که دستگاه کمپرسور باد توقف نماید. در این تایم است که در درون کمپرسور باد هنوز هم هوای فشرده شده وجود دارد و در تلاش است تا منفذی برای خارج شدنش پیدا کند. در اینجا نقش شیر یکطرفه در کمپرسورهای پیچ‌دار این می‌باشد که از وارد شدن مجدد هوای فشرده شده یا حتی پمپ به درون دستگاه کمپرسور باد جلوگیری نماید. با این وجود امکان دارد مشکلات و مسائلی بوجود آید. همین امر نشان داده است که بارها مسائلی در رابطه با گیر کردن شیر و خارج شدن مقدار قابل توجهی روغن ایجاد شده است.

روش های کاهش هزینه‌های کمپرسور باد

در زیر کمپرسورهای پیچ‌دار، یکعدد شیر یکطرفه‌ی دیگری نصب شده است که نقش آن جلوگیری از برگشت مجدد هوا و روغن به درون المان کمپرسور می‌باشد. و بالاخره آخرین شیر یکطرفه‌ای که در این نوع کمپرسورها وجود دارد مربوط به بخش خروجی کمپرسورها می‌باشد. بطور کلی بایستی متذکر شد که هر نوع هوایی که به وسیله‌ی کمپرسورها تولید می‌گردد، به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی نبایستی مجددا به داخل دستگاه وارد گردد. بلکه بایستی همیشه هوا در یک جهت حرکت نماید و هدف اصلی هوای فشرده شده بایستی مکانی باشد که مدنظر شماست و مورد نیاز شماست و خروجی آن حتما از جای دیگر باشد. در اینجا شیرهای یکطرفه هوای فشرده شده به شما این اطمینان را می‌دهد که اتفاق بدی نخواهد افتاد و نگران نباشید.

انتخاب شیر یکطرفه

برای انتخاب صحیح شیر یکطرفه بهتر است فاکتورهایی که دارای اهمیت ویژه‌ای می‌باشد را در نظر گرفت:

  • اندازه خط تولید
  • اتصال انتهایی
  • سازگار بودن مواد سازنده‌ی شیر با محیط کار
  • دسته بندی شیر یک طرفه (ANSI)
  • برگه اطلاعات (جریان، طراحی و شرایط کاری)
  • روش نصب
  • میزان نشتی
  • ابعاد بسته
  • منطبق بودن اتصالات دیگر
  • نحوه تمیز کردن
  • NACE و NSF

جایگزین کردن شیرهای یک طرفه در کمپرسور باد

در هنگام جایگزین کردن شیر یکطرفه بایستی دقیقا بدانید که چرا و به چه منظور این کار را انجام می‌دهید به عبارتی چرا این شیر را جایگزین می‌نماید و اینکه مشکل اصلی این شیر چه می‌باشد که نیاز به جایگزینی دارد.

مواردی پیش آمده به دلیل مشغله زیاد و درگیری‌های متعدد فراموش می‌کنیم که دانستن دلیل مشکل، به راحتی می‌تواند راهنمایی در راستای حل مشکل باشد. اغلب مشکلات شیرهای یکطرفه به نشتی، جریان برعکس، لرزش، حذف فواصل و خرابی ، مربوط می‌شود. که علت اصلی این مشکلات از جایی آغاز می‌شود که بازرسی‌های دوره‌ای شیر را فراموش می‌کنیم و توجهی به طول عمر آن نداریم.

هنگامیکه جریان برعکس در دستگاه اتفاق می‌افتد و به محض متوجه شدن بایستی سریعا شیرهای ورودی و خروجی ببندید. این مورد بسیار پرخرج و آسیب‌زا برای تاسیسات می‌باشد.

خرابیهای مربوط به شیرهای یکطرفه می‌توانند به محل خط تولید آسیب بزنند. این هزینه که در کمپرسورهای باد بوجود می‌آید عبارتند از هزینه‌های مربوط به تعمیر یا جایگزین کردن پمپ و یا هزینه‌های خاموش بودن کمپرسور می‌باشد.

گاهی پیش می‌آید که وجود آلودگی و ناخالصی در هوای فشرده شده باعث شوند که شیر یکطرفه گیر کند و بترکد. بنابراین بهترین راهکار، همان بازرسی منظم تجهیزات می‌باشد. شیرهای یکطرفه در دستگاههای کمپرسور کوچک که مخازن 10  تا 30 لیتر دارند و در بخش ورودی هوا به درون مخزن قرار می‌گیرند و از بازگشت هوا به درون موتور پیشگیری می‌نماید و زمان خاموش بودن موتور، هوایی که باقیمانده مابین مخزن و پیستون را تخلیه می‌نماید.

محصولات مرتبط بادرو

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *